Pęcherz Neurogenny

Pęcherz neurogenny (ang. neurogenic bladder dysfunction (NBD)

Co to jest pęcherz neurogenny?

Terminem tym oznacza się wszystkie zaburzenia pęcherza wynikające z zaburzeń jego czynności, wypieracza, zwieracza lub korelacji pomiędzy nimi skutkujące zwiększonym zaleganiem lub nietrzymaniem moczu bądź oboma naraz. Funkcją pęcherza jest gromadzenie niskociśnieniowe moczu i jego swobodne czasowe opróżnianie.
Uszkodzenie dróg nerwowych biegnących do pęcherza może być spowodowane wadą wrodzoną, ale także nabytą. Wrodzone uszkodzenie to najczęściej konsekwencja wad kręgosłupa i rdzenia kręgowego tj. przepuklina oponowo rdzeniowa, zakotwiczenie rdzenia, agenezja kości krzyżowej, rozszczep kręgosłupa (łac. spina bifida). Nabyte uszkodzenia wynikają z urazów rdzenia, kręgosłupa lub miednicy lub procesów zapalnych CNS, guzów rdzenia kręgowego, tłuszczaków. Zdarzają się również jatrogenne NBD - po przebytych operacjach w zakresie miednicy. Celem leczenia pacjentów z NBD jest zapewnienie funkcji pęcherza moczowego, komfortu pacjenta, okresów suchości, a szczególnie zapobieganie niewydolności nerek. Szybkie wdrożenie cewnikowania i zapobieganie infekcjom układu moczowego są tak istotne dla zachowania funkcji nerek.

Diagnostyka

Badanie pacjenta rozpoczyna się od wywiadu, oceny i diagnostyki wad wrodzonych, przygotowania dzienniczka mikcji, oceny wypróżniania i zaparć, badania fizykalnego a także sprawdzeniu objawów neurologicznych. Diagnostyka obrazowa rozpoczyna się od ultrasonografii, badania urodynamicznego, czasami rezonansu magnetycznego (MRI).
Wysokie ciśnienie panujące w pęcherzu oraz brak skoordynowania skurczu pęcherza i rozluźnienia zwieracza bardzo niekorzystnie wpływają na stan nerek u pacjentów z NBD. Stąd tak ważne jest utrzymywanie niskiego ciśnienia w pęcherzu moczowym, które monitorowane jest badaniami urodynamicznymi.

Jakie parametry oceniamy w pęcherzu?

Ważna jest  właściwa pojemność pęcherza. Ile dziecko powinno wysikać?
Objętość moczu w pęcherzu liczona jest według wzoru w zależności od wieku:  
(wiek+1) x30 = ml
Ciśnienie i podatność pęcherza a także rozciągliwość jego ściany są oceniane w badaniu urodynamicznym.


Wynik badania urodynamicznego

Ocena urodynamiczna pęcherza neurogennego.

Leczenie powinno być kompleksowe i obejmować:
• zapobieganie infekcjom,
• zapewnienie niskiego ciśnienia w pęcherzu,
• przerywane cewnikowanie CIC,
• leczenie farmakologiczne lub operacyjne.

Leczenie pęcherza neurogennego jest przewlekłe, trudne, najczęściej wymaga leczenia przez różnych specjalistów. W pierwszym okresie po urodzeniu najważniejsze jest określenie rodzaju wady i stopnia zagrożenia. Obecnie zalecane jest wprowadzenie jak najwcześniej przerywanego czystego cewnikowania CIC nawet już u niemowląt. Leczenie farmakologiczne to stosowanie leków odkażających i antycholinergicznych – powiększających i rozprężających pęcherz. Priorytetem jest ochrona dróg moczowych, nerek. Stąd wczesne leczenie. W okresie późniejszym przeprowadza się operacje mające na celu zapewnienia suchości i sprawnego oddania moczu. Stosuje się wytworzenie operacyjne przetok, powiększa się pęcherz jelitem i inne operacje.